„Encyklopedia Wszystkiego” zastąpi „Wolną Encyklopedię”?
gru 18, 2018 at 11:45
Maciej Wroblewski
Każdy z nas przynajmniej raz w życiu korzystał z Wikipedii, a większość używa jej często i trudno jest nam sobie wyobrazić świat bez niej. Od 2001 roku, w którym Wikipedia została założona, minęło już trochę czasu a w dobie fake newsów, coraz częściej zastanawiamy się, czy informacje, którymi jesteśmy ciągle bombardowani, są prawdziwe. Założenie konta na Wikipedii zajmuje najwyżej 10 minut, a umożliwia nam propozycję wprowadzenia jakiejkolwiek zmiany. Pierwsze zdanie jakie widnieje na stronie głównej wikipedii to Witaj na Wikipedii, wolnej encyklopedii, którą każdy może redagować. Ale czy to odwołanie się do wolności nie przypomina nam orwellowskiego stwierdzenia wolność to nie wola? Tutaj z pomocą przychodzi Larry Sanger, jeden z twórców Wikipedii, który po 14 miesiącach odszedł od Jimmy’ego Walesa i stał się bardzo krytyczny wobec projektu. Jego głównymi zarzutami był subiektywizm autorów oraz brak weryfikacji edycji artykułów. Dzisiaj, po ponad 15 latach od odejścia z Wikipedii, Sagner jest jedną z ważnych postaci w projekcie, który jest encyklopedią wszystkiego. Poznajcie www.everipedia.org.
Everipedia została założona przez dwóch studentów Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles, Sama Kazemiana i Theodora Forseliusa w grudniu 2014 roku. Ich celem było stworzenie Wikipedii na miarę XXI-ego wieku. Everipedia działa w oparciu o blockchain, a więc mamy do czynienia ze skokiem technologicznym, który rozwiązuje dużą część problemów starej, zasłużonej Wikipedii.
Obecnie, gdy wolność słowa, zatem także wolna encyklopedia, jest zagrożona w krajach takich jak na przykład Iran, Turcja czy Chiny, Everipedia może się stać źródłem wiedzy dla obywateli, którzy chcą dostępu do wiarygodnych źródeł, podczas gdy te są skutecznie cenzurowane i zastępowane przez informacje podawane przez agencje zależne od autorytarnych przywódców. Kolejną zaletą płynącą z oparcia Everipedii o blockchain jest jej decentralizacja. Rozwiązuje to problem wysokich kosztów utrzymywania serwerowni a także zmniejsza ryzyko ataków hakerskich.
Everipedia daje także wymierne korzyści swoim autorom w przeciwieństwie do Wikipedii, której autorzy są wolontariuszami. Co prawda, żeby móc pisać albo edytować artykuły w Everipedii trzeba posiadać tokeny, nazywane IQ, to później można zwiększyć liczbę swoich tokenów. Aby opublikować jakiś artykuł albo go zedytować, musimy zastawić jeden z naszych tokenów IQ. Gdy nasz artykuł albo edycja zostanie pozytywnie oceniona przez innych użytkowników, dostajemy nasz token z powrotem, a także dostajemy kolejne punkty IQ proporcjonalnie do ocen użytkowników. Gdy jednak nasza edycja okaże się błędna lub artykuł będzie zawierać na przykład fake newsy, tracimy nasze zastawione IQ. Ta metoda jest demokratyczna i chroni nas przed fałszywymi informacjami, tym samym zwiększając wiarygodność strony, a jednocześnie pozwala nam zarabiać, bo tokeny IQ działają jak wirtualne akcje platformy.
Demokracja społeczności autorów Everipedii jest bardzo ważną cechą, która nie występuje w Wikipedii, a zwiększająca się wiarygodność Everipedii jako źródła może być kolejnym argumentem, potwierdzającym niedoskonałość Wikipedii, coraz częściej nierozumianej jako poważne źródło informacji.
Everipedia jeszcze nie jest tak rozpowszechniona jak rozpoznawalna na całym świecie Wikipedia. Everipedia, póki co, ma około 17 tysięcy edytorów i 3 miliony użytkowników miesięcznie. Wikipedia ma znaczącą przewagę pod tym względem. Ma aż 32 miliony zarejestrowanych edytorów, jednak należy pamiętać, że tutaj rejestracja jest prostsza niż w przypadku Everipedia. Na Wikipedii edytowanych jest 140 tysięcy artykułów miesięcznie. Jednak dopiero liczba 60 milionów użytkowników odwiedzających codziennie Wikipedię, pokazuje ilu czytelników brakuje jeszcze Everipedii do Wikipedii.
Theodore Forselius odpowiadając na przytoczone liczby powiedział, że Everipedia nie stara się konkurować z Wikipedią – chce jedynie stworzyć zupełnie nowe źródło opracowywane przez poszukiwaczy prawdy. W myśl założycieli Everipedii, ma ona być tworzona przez ludzi z różnych środowisk, a także usiłuje się przyciągnąć kobiety do edycji artykułów, ponieważ aż 90 procent autorów Wikipedii to mężczyźni.
Prawdopodobnie Larry’ego Stangera do tego projektu nie przyciągnęła przede wszystkim chęć zarobku, lecz właśnie chęć stworzenia obiektywnej encyklopedii internetowej, dostępnej dla wszystkich i dającej możliwość autorom bycia nagradzanym za swoją pracę.
Everipedia ciągle się rozwija i być może w nie tak dalekiej przyszłości dorówna Wikipedii popularnością. Everipedia jest urzeczywistnieniem wielu idei, które do tej pory mogły się wydawać utopijne, jednak dziś stają się realne. Rewolucyjna Encyklopedia Wszystkiego jest rodzajem alternatywy, którym kiedyś była Wolna Encyklopedia dla encyklopedii drukowanych. Mimo coraz większej ilości informacji, niedługo będziemy mieć wiarygodne źródło, z którego będą mogli korzystać wszyscy.